ΠΛΑΤΩΝ
ΣΕΙΡΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ»
14
Εάν επιθυμείτε να σας σταλεί κάποιο βιβλίο μας με αντικαταβολή, επικοινωνήστε μαζί μας.
Στὸν διάλογο «Κρατύλος» ἢ «Περὶ Ὀνομάτων Ὀρθότητος», ὁ Πλάτων ἀποκαλύπτει τὸ φιλοσοφικὸ ὑπόβαθρο τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας, διερευνᾶ τὸ σχέδιο κατασκευῆς της, καὶ θεμελιώνει τὴν «Φιλοσοφία τῆς Γλώσσας» (Philosophy of the Language).
Εἶναι τὸ πρῶτο ἔργο τῆς παγκόσμιας γραμματείας περὶ ἐτυμολογίας. Ἐτυμολογία εἶναι ἡ ἀναζήτηση τοῦ ἐτύμου, δηλαδή, τοῦ ἀληθοῦς περιεχομένου, τῆς ἀλήθειας τῶν λέξεων, εἶναι ἡ δυνατότητα ἀνάλυσης ἑνὸς ὀνόματος στὰ συστατικἀ του μέρη, ποὺ εἶναι δηλωτικὰ τῆς σημασίας του.
Ὁ «Κρατύλος» ἔχει χαρακτηρισθεῖ ὡς τὸ «Εὐαγγέλιο τῆς Ἐτυμολογίας». Εἶναι ἐδῶ ὅπου ὁ Σωκράτης, συνομιλῶντας μὲ τὸν Ἑρμογένη καὶ τὸν Κρατύλο, ἑρμηνεύει μὲ τὴν βαθειὰ σοφία του ὀνόματα, ἔννοιες καὶ γράμματα τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσας, καταδεικνύοντας τὴν πανάρχαια προέλευσή τους.
Μὲ τὴν ἀνὰ χεῖρας πολύχρονη ἐργασία μας εὐελπιστοῦμε νὰ ἀναδείξουμε τὴν σπουδαιότητα τοῦ Πλατωνικοῦ αὐτοῦ διαλόγου καὶ νὰ ἀποκαλύψουμε τὶς ἀλήθειες ποὺ κρύβονται μέσα σ’ αὐτόν, ἀποδεικνύοντας ὅτι εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πλέον σημαντικούς, ἀλλὰ καὶ τοὺς πλέον παρεξηγημένους διαλόγους τοῦ Πλάτωνος. Βασικὸς ἐξοπλισμός μας σὲ αὐτὸ τὸ ἐγχείρημα εἶναι τόσο ἡ μελέτη ἀλλὰ καὶ ἡ διδασκαλία τοῦ Πλατωνικοῦ Ἔργου (Corpus Platonicum) στὸ σύνολό του, καθὼς καὶ τὰ πολύτιμα Σχόλια τοῦ Πρόκλου, ὁ ὁποῖος ἤδη ἐξ ἀρχῆς ἐπισημαίνει ὅτι:
«Ὁ παρὼν διάλογος ἐπιστήμονας ἡμᾶς ποιεῖ τῆς τῶν ὀνομάτων ὀρθότητος, καὶ δεῖ τὸν μέλλοντα εἶναι διαλεκτικὸν ἀπὸ ταύτης ἄρχεσθαι τῆς θεωρίας».
Ὁ παρὼν διάλογος μᾶς κάνει νὰ ἀποκτοῦμε ἐπιστημονικὴ γνώση τῆς ὀρθότητας τῶν ὀνομάτων, καὶ αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ εἶναι διαλεκτικός, ἀπὸ αὐτὴν τὴν θεωρητικὴ ἐξέταση πρέπει νὰ ἀρχίσει!
Ἡ παροῦσα ἔκδοση περιλαμβάνει: Εἰσαγωγή, Διαίρεση τοῦ διαλόγου σὲ Ἑνότητες - Μέρη - Κεφάλαια, Περιλήψεις Μερῶν καὶ Κεφαλαίων, Ἀρχαῖο Κείμενο καὶ Σύγχρονη Ἀπόδοση, Ἐκτενῆ Σχόλια καὶ τελικὸ Συμπέρασμα, καθὼς καὶ Λεξικογράφηση ὅλων τῶν ἐτυμολογιῶν τοῦ Κρατύλου, ποὺ δίνει ὁ Σωκράτης, ἀλλὰ καὶ ὅλων τῶν ἄλλων ἐτυμολογιῶν ποὺ δίνονται στὸ παρὸν ἔργο, σὲ ἕνα συνοπτικὸ καὶ εὔχρηστο Ἐτυμολογικὸ Λεξικό.
«ΑΝΔΡΕΙΑ» - «ΚΑΛΟΝ» - «ΑΘΗΝΑ και ΚΟΥΡΗΤΕΣ»
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑTA ΒΙΒΛΙΟΥ
Η ΛΕΞΗ «ΑΝΔΡΕΙΑ»: Η ετυμολογία της λέξεως «ΑΝΔΡΕΙΑ», που δίνεται από τον Σωκράτη, είναι η εξής: ἀνδρεία <─> ἀνρεία < ἐναντία ῥοὴ παρὰ τὸ δίκαιον ῥέουσα, ἡ ἀντίθετη (ἐνν. πρὸς τὴν ἀδικία) ροή, ποὺ ρέει παράλληλα πρὸς τὸ δίκαιο (Κεφ. 29).
ΤΟ ΟΝΟΜΑ «ΚΑΛΟΝ»: Την ετυμολογία του ονόματος ΚΑΛΟΝ ο Σωκράτης την ανάγει στο ΚΑΛΟΥΝ, δηλαδή, σε αυτό που αποκαλεί, δίνει στα πράγματα τα ονόματα τους. Όμως, αυτό που ονομάζει τα πράγματα, "τό αίτιον κληθήναι εκάστω τών όντων" (416 c1-2), είναι η ΔΙΑΝΟΙΑ.
ΟΙ ΦΡΟΥΡΗΤΙΚΟΙ ΚΟΥΡΗΤΕΣ ΚΑΙ Η ΗΓΕΤΙΔΑ ΑΥΤΩΝ ΠΑΛΛΑΣ ΑΘΗΝΑ: Κατὰ τὸν Πρόκλο, στὸ σημεῖο αὐτὸ τοῦ διαλόγου (Κεφ. 21) ὁ Σωκράτης ἐξυμνεῖ τὴν φρουρητικὴ διάσταση τῆς Θεᾶς μὲ τὸ ὄνομα τῆς Παλλάδας: «νῦν οὖν ὁ Σωκράτης τὴν μὲν φρουρητικὴν διὰ τοῦ τῆς Παλλάδος ἀνυμνεῖ ὀνόματος» (Σχόλια εἰς τὸν Κρατύλον, 185, 16-17).
***
Επιστροφή: Σειρά «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ»
ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ - ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 183, ΑΘΗΝΑ, Τ.Κ. 11251, ΕΛΛΑΣ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ & ΦΑΞ: 210–8848066 ~ E-MAIL: info@heliodromion.gr
© Copyright of ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ A.M.K.E. 2024
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ: Ελευθερία Τάνια Κώτσου