ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΣΟΦΙΣΤΗΣ
ΣΕΙΡΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ»
4
Εάν επιθυμείτε να σας σταλεί κάποιο βιβλίο μας με αντικαταβολή, επικοινωνήστε μαζί μας.
Ο Απολλώνιος, ο λεγόμενος Σοφιστής, έζησε τον 1ο μ.χ. αιώνα. Το μόνο σωζόμενο έργο του είναι το «Λεξικὸν κατὰ στοιχεῖον τῆς τε Ἰλιάδος καὶ Ὀδυσσείας», που είναι και το αρχαιότερο διασωθέν Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας - ενα Λεξικό 2.000 και πλέον ετών! Στο Λεξικό αυτό περιλαμβάνονται πάνω από 3.000 λέξεις και φράσεις των Ομηρικών επών με μοναδικές ερμηνείες και ετυμολογίες. Ο Απολλώνιος ἐτυμολογεῖ πλειάδα Ὁμηρικῶν λέξεων ἀπὸ τὴν Ἰλιάδα καὶ τὴν Ὀδύσσεια, από τις οποίες, ενδεικτικά αναφέρουμε:
* ἄγαλμα < πᾶν ἐφ’ ᾧ τις ἀγάλλεται, δηλαδή, ἄγαλμα εἶναι κάθε τὶ στὴν θέα τοῦ ὁποίου ἀγάλλεται κανείς.
* ἀγυιαί < αἱ ὁδοί, ἀπὸ τοῦ δι’ αὐτῶν ἄγειν, δηλαδή, ἀγυιαί εἶναι οἰ ὁδοί, ἀπὸ τοῦ ὅτι αὐτὲς ἄγουν - ὁδηγοῦν πρὸς κάποια κατεύθυνση.
* φῶτες < οἱ ἄνθρωποι, ἀπὸ τοῦ φωτίζειν τὰ νοούμενα πάντα διὰ τοῦ λόγου, δηλαδή, φῶτες ὀνομάζονται οἱ ἄνθρωποι ἀπὸ τοῦ ὅτι φωτίζουν ὅλα τὰ διανοήματα διὰ τοῦ λόγου. Πρόκειται για ένα μοναδικό και απαραίτητο εργαλείο για τους μελετητές του Ομήρου, αλλά και για όσους ερευνούν και μελετούν την Ελληνική γλώσσα. Το Λεξικό που έλειπε για να μπορέσουμε να μελετήσουμε ξανά τον Όμηρο∙ διότι δεν μπορεί κάποιος να πεί ότι "γνωρίζει Ελληνικά", εάν δεν έχει μελετήσει τον Όμηρο!
Με υπερηφάνεια παρουσιάζουμε στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό ένα από τα αρχαιότερα διασωθέντα Λεξικά της Γλώσσας μας -ένα Λεξικό 2000 ετών! Το Λεξικό αυτό εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα! Ο Απολλώνιος ο λεγόμενος Σοφιστής ήκμασε κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα. Το μόνο σωζόμενο έργο του είναι το Λεξικόν κατά στοιχείον της τε Ιλιάδος και Οδυσσείας, ένα από τα αρχαιότερα διασωθέντα Λεξικά της Ελληνικής Γλώσσας, το οποίο εκδίδεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στοιχειοθετημένο εξ αρχής. Σώζεται σε έναν χειρόγραφο κώδικα του έτους 1065 μ.Χ. και η τελευταία έκδοσή του είχε γίνει στο Βερολίνο το 1833.
Πρόκειται για ένα μοναδικής αξίας ειδικό Ερμηνευτικό και Ετυμολογικό Λεξικό των Ομηρικών Επών, που περιλαμβάνει πάνω από 3.000 λέξεις και φράσεις. Ο Απολλώνιος μας παραδίδει μοναδικές ερμηνείες και ετυμολογήσεις πολλών ομηρικών λέξεων, καθώς και διαφορετικές εκδοχές αρκετών ομηρικών στίχων.
Για την σύνταξη του Λεξικού αυτού, ο Απολλώνιος στηρίζεται, εκτός από τα Ομηρικά Έπη, και σε πλήθος αρχαίους μελετητές και συγγραφείς, όπως οι: Απίων, Αρίσταρχος, Αλκμάν, Απολλόδωρος, Απολλώνιος ο Χάριδος, Αριστοτέλης, Αρχίας, Αρχιγένης, Δημήτριος ο Ιξίωνος, Δημήτριος ο Πύκτης, Διονύσιος ο Θραξ, Ευριπίδης, Ευφορίων, Ζηνόδοτος, Ζηνόδωρος, Ηλιόδωρος, Ησίοδος, Καλλίμαχος, Κλεάνθης, Κράτης, Κρατίνος, Κομανός, Πίνδαρος, Σιδώνιος, Σιμωνίδης, Τιμογένης.
Πολλές από τις παρατιθέμενες γνώμες προέρχονται από έργα που στην πορεία του χρόνου χάθηκαν, και το γεγονός αυτό προσδίδει στο παρόν έργο την αξία τεκμηρίου τής Παραδόσεώς μας. Στο πρωτότυπο κείμενο του Λεξικού, ενώ παρετίθετο ο στίχος, δεν αναφερόταν ούτε το έπος, ούτε η ραψωδία και ο αριθμός του στίχου. Αυτή την βασική έλλειψη καλύψαμε με πολύμηνη εργασία. Έτσι, στην παρούσα έκδοση μετά τον στίχο παρατίθενται, εντός παρενθέσεως, και αυτά τα στοιχεία, απαραίτητα για να καταστεί λειτουργικό και χρηστικό το Λεξικό.
Κατόπιν όλων αυτών, έχουμε την πεποίθηση ότι παραδίδουμε στον σύγχρονο Έλληνα ερευνητή, μελετητή του Ομήρου και της Ελληνικής Γλώσσας, ένα μοναδικό εργαλείο γνώσεως. Διότι, δεν μπορεί να πει κάποιος ότι γνωρίζει Ελληνικά, εάν δεν έχει μελετήσει τον Όμηρο.
ΕIΣAΓΩΓIKH ΟMIΛIA ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΑΘΥΡΗ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Tί είναι ένα βιβλίο; Είναι ένα άγαλμα, μήπως; Αμέσως το μυαλό σας θα πάει ως συνήθως στο γλυπτό, στο άγαλμα το μαρμάρινο, το χάλκινο, κλπ. Και όμως! Θα μπορούσαμε κάλλιστα να πούμε, βασιζόμενοι στην αρχαία πληροφορία που μας διασώζεται και από το Λεξικό του Απολλωνίου, ότι άγαλμα είναι κάτι το οποίο προκαλεί θαυμασμό και χαρά. Παν εφ΄ ώ τις αγάλλεται, λέει το σχετικό λήμμα. Δηλαδή κάθε τι το οποίο μας γεμίζει με χαρά και θαυμασμό, με αγαλλίαση, μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε άγαλμα. Και αυτή την έννοια είχε η λέξη στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα. Aυτή την ερμηνεία της λέξεως άγαλμα την βρίσκουμε για πρώτη φορά στον Απολλώνιο -και λέω πρώτη, διότι είναι το αρχαιότερο Λεξικό που μας σώζεται- και την βρίσκουμε αργότερα και στον Ησύχιο, που είναι του 5ου - 6ου αιώνος μ.χ.
Διαβάστε ολόκληρη την ομιλία***
Επιστροφή: Σειρά «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ»
ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ - ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 183, ΑΘΗΝΑ, Τ.Κ. 11251, ΕΛΛΑΣ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ & ΦΑΞ: 210–8848066 ~ E-MAIL: info@heliodromion.gr
© Copyright of ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ A.M.K.E. 2024
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ: Ελευθερία Τάνια Κώτσου