- Ἀνάγκᾳ οὐδὲ Θεοὶ μάχονται. ~ Αρχαία Παροιμία
Την ανάγκη δεν την αντιμάχονται ούτε οι Θεοί. - Τὴν ἅλμην κυκᾷς, πρὶν τοὺς ἰχθύας ἑλεῖν. ~ Αρχαία Παροιμία
Την άλμη ετοιμάζεις προτού πιάσεις τα ψάρια. - Προβουλεύεσθαι κρεῖσσον πρὸ τῶν πράξεων ἢ μετανοεῖν. ~ Δημόκριτος
Είναι προτιμότερο να σκεπτόμαστε από πριν τις πράξεις μας παρά να μετανοούμε. - Μὴ ἐπὶ παντὶ λυποῦ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μη λυπάσαι για το καθετί. - Βουλεύου χρήσιμα. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να σκέφτεσαι χρήσιμα πράγματα. - Λαβὼν ἀπόδος. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Όταν λαμβάνεις, να αποδίδεις. - Πᾶν τὸ ζητούμενον ἁλωτὸν, ἐκφεύγει δὲ τ’ ἀμελούμενον. ~ Σοφοκλής
Κάθετί που ζητούμε επίμονα το κατακτούμε, μας διαφεύγει μόνον αυτό που αμελούμε. - Πόνει μετὰ δικαίου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να κοπιάζεις με δίκαιο τρόπο. - Εἶ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να είσαι. - Καιρὸν προσδέχου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να δέχεσαι ανεπιφύλακτα τον καιρό. - Ἐπὶ ρώμηι μὴ καυχῶ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Μην καυχιέσαι για την δύναμή σου. - Εὖ πάσχε ὡς θνητός. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να υπομένεις τα πράγματα ως θνητός. - Ὁ χρημάτων παντελῶς ἥσσων οὐκ ἄν ποτε εἴη δίκαιος. ~ Δημόκριτος
Εκείνος που αποδεικνύεται κατώτερος από τα χρήματα, ποτέ δεν μπορεί να είναι δίκαιος. - Τότ' ᾄδονται κύκνοι, ὅταν κολοιοὶ σιωπήσωσιν. ~ Αρχαία Παροιμία
Τότε τραγουδούν οι κύκνοι, όταν σωπάσουν οι καλιακούδες. - Αἰτιῶ παρόντα. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να αιτιάσαι μόνον κάποιον που είναι παρών. - Σοφοῖς χρῶ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να συμβουλεύεσαι τους σοφούς. - Ὁμίλει πράως. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να ομιλείς με πραότητα. - Ὅρα τὸ μέλλον. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να οραματίζεσαι το μέλλον. - Ἀληθόμυθον χρὴ εἶναι, οὐ πολύλογον. ~ Δημόκριτος
Αληθινός στον λόγο σου πρέπει να είσαι κι όχι πολύλογος! - Γνῶθι Σαυτόν. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Γνώρισε τον Εαυτό σου. - Ὕβριν μίσει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μισείς την ύβρι. - Φθόνει μηδενί. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μην φθονείς κανέναν. - Τιμῶν τὸ θεῖον τὴν συνείδησιν τρέφεις. ~ Αρχαίος Χρησμός
Τιμώντας το θείον τρέφεις την συνείδησή σου! - Χρόνου φείδου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Μη σπαταλάς τον χρόνο σου. - Ἀγών, ὁ τὸ πᾶν φέρων. ~ Αρχαία Παροιμία
Ὁ Ἀγώνας εἶναι ποὺ κινεῖ τὰ πάντα! - Παιδείας ἀντέχου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να αντέχεις την παιδεία. - Ὕβριν ἀμύνου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να αμύνεσαι απέναντι στην ύβρι. - Ὁμοίοις χρῶ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να συναναστρέφεσαι τους ομοίους σου. - Οὐ πατρὶς δὲ ἣ μὴ οἶδεν ὃ ἔχει. ~ Απολλώνιος ο Τυανεύς
Δεν είναι πατρίδα αυτή που δεν γνωρίζει αυτό που έχει! - Ὁ ἄναξ, οὗ τὸ μαντεῖόν ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς, οὔτε λέγει οὔτε κρύπτει ἀλλὰ σημαίνει. ~ Ηράκλειτος
Ο άρχοντας στον οποίον ανήκει το Μαντείο των Δελφών, ούτε λέει, ούτε κρύβει, αλλά φανερώνει με σημεία! - Θεός τε τοῖς ἀργοῦσιν οὐ παρίσταται. ~ Αρχαία Παροιμία
Ο Θεός δεν συμπαρίσταται σε αυτούς που μένουν αργοί. - Μὴ κίνει κακὸν εὖ κείμενον. ~ Αρχαία Παροιμία
Μην ανακινείς κακό που βρίσκεται σε ηρεμία. - Πλούτωι ἀπίστει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μην έχεις εμπιστοσύνη στον πλούτο. - Οὐδενὶ γὰρ αἱρετὸν τὸ οἰκεῖον κακόν. ~ Πρόκλος
Kανένας βεβαίως δεν επιλέγει το οικείο κακό! - Ὁμόνοιαν δίωκε. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να επιδιώκεις την ομόνοια. - Ἡ Ἀρετὴ φύσει, μαθήσει, κτήσει, χρήσει. ~ Απολλώνιος ο Τυανεύς
Η Αρετή είναι θέμα: 1) φύσεως, 2) μαθήσεως, 3) κτήσεως, 4) χρήσεως. - Ἀγαθοὺς τίμα. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να τιμάς τους αγαθούς. - Ἀπορραγήσεται τεινόμενον τὸ καλώδιον. ~ Αρχαία Παροιμία
Μην το παρατραβάς το σκοινί γιατί θα σπάσει. - Ζῆνα μέγαν βασιλῆα σέβου καὶ Φοῖβον ἄνακτα. ~ Αρχαίος Χρησμός
Να σέβεσαι τον μέγα βασιλέα Ζήνα και τον άνακτα Φοίβο! - Ἔριν μίσει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μισείς την Έριδα. - Ἠὼς ὁρῶσα τὰ νυκτὸς ἔργα, γελᾶ! ~ Αρχαία Παροιμία
Της νύχτας τα καμώματα, τα βλέπει η μέρα και γελά! - Σοφίαν ζήτει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να αναζητάς την σοφία. - Φιλόσοφος γίνου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Γίνε φιλόσοφος. - Τὸ ἐν τῇ καρδία τοῦ νήφοντος, ἐν τῇ γλώσσῃ τοῦ μεθύοντος. ~ Αρχαία Παροιμία
Αυτό που βρίσκεται στην καρδιά του νηφάλιου ανθρώπου, έρχεται στην γλώσσα του μεθυσμένου. - Ἄρχε σεαυτοῦ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να κυβερνάς τον εαυτό σου. - Πονηρία μὲν γὰρ Ἀρετήν τε καὶ αὐτὴν οὔποτ’ ἂν γνοίη. ~ Πλάτων
Η Πονηρία δεν είναι ποτέ δυνατόν να γνωρίσει την Αρετή, αλλά ούτε και τον ίδιο τον εαυτό της. - Θεοὺς σέβου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να σέβεσαι τους Θεούς. - Τύχηι μὴ πίστευε. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μην εμπιστεύεσαι την τύχη. - Τὸν βίον μύησιν ὄντα καὶ τελετὴν τελειοτάτην εὐθυμίας δεῖ μεστόν εἶναι καὶ γήθους. ~ Πλούταρχος
Η ζωή είναι μύηση και τέλεια τελετουργία, γι' αυτό και πρέπει να είναι γεμάτη ψυχική γαλήνη και χαρά. - Δόλον φοβοῦ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να φοβάσαι τον δόλο. - Ἀλλ' οὐ τὸ μέγα εὖ ἐστι, τὸ δὴ εὖ μέγα. ~ Αρχαία Παροιμία
Το μεγάλο δεν είναι Ευ, αλλά το Ευ είναι μεγάλο! - Ἀλύπως βίου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να ζεις χωρίς λύπη. - Οὐκ ἔστι μὴ σπείραντα θερίσαι κάρπιμα. ~ Αρχαίος Χρησμός
Αν δεν έχεις σπείρει δεν είναι δυνατόν να θερίσεις καρπούς! - Εὐφημίαν ἄσκει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να ασκείς την ιερή σιωπή. - Λύειν δ' οὐκ ἔστιν, ἀγνοοῦντα τὸν δεσμόν. ~ Αρχαία Παροιμία
Δεν μπορείς να λύσεις κάτι, αν αγνοείς τον τρόπο με τον οποίο είναι δεμένο. - Ἐργάζου κτητά. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να εργάζεσαι για πράγματα άξια να αποκτηθούν. - Σὺ ἐν σεαυτῷ φάρμακα ἔχεις. ~ Αρχαία Παροιμία
Σύ ο ίδιος μέσα στον εαυτό σου έχεις τα φάρμακα. - Ἀπόντι μὴ μάχου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Μη μάχεσαι με απόντα. - Ἀνδρὶ σοφῶι πᾶσα γῆ βατή∙ ψυχῆς γὰρ ἀγαθῆς, πατρὶς ὁ ξύμπας κόσμος. ~ Δημόκριτος
Για τον σοφό άνθρωπο κάθε γη είναι βατή∙ διότι για την αγαθή ψυχή πατρίδα είναι ο σύμπας κόσμος! - Κέρδος αἰσχρὸν βαρὺ κειμήλιον. ~ Αρχαία Παροιμία
Το αισχρό κέρδος είναι βαρύ κειμήλιο. - Ἄρκτου παρούσης ἴχνη ζητεῖς. ~ Αρχαία Παροιμία
Η αρκούδα είναι εδώ κι εσύ ψάχνεις για ίχνη. - Γλώττης ἄρχε. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να άρχεις στην γλώσσα σου. - Νόμωι πείθου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να πείθεσαι στον Νόμο. - Τυφλοῦται περὶ τὸ φιλούμενον ὁ φιλῶν. ~ Αρχαία Παροιμία
Αυτός που αγαπά τυφλώνεται σχετικά με το αντικείμενο της αγάπης του. - Μανθάνειν ἐν μὲν τῶι Οὐρανῶι τὸ ὁρᾶν, ἐν δὲ τῆι Γῆι τὸ ἀναμιμνήσκεσθαι. ~ Πίνδαρος
Μαθαίνω στον Ουρανό σημαίνει βλέπω, μαθαίνω στη Γη σημαίνει ξαναθυμάμαι. - Χαλεπὸν ἄρχεσθαι ὑπὸ χερείονος. ~ Δημόκριτος
Είναι δύσκολο πράγμα να κυβερνιέσαι από τον χειρότερο. - Ἐλέφαντα ἐκ μυΐας ποιεῖς. ~ Αρχαία Παροιμία.
Την μύγα την κάνεις ελέφαντα (κάνεις την τρίχα τριχιά)! - Χρυσοῦ λαλοῦντος, πᾶς ἀπρακτείτω λόγος. ~ Αρχαία Παροιμία
Όταν λαλεί ο χρυσός, κάθε λόγος πέφτει σε αδράνεια. - Γνοὺς πράττε. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να πράττεις με επίγνωση. - Πίθηκος ὁ πίθηκος, κἂν χρύσεα σύμβολα ἔχῃ. ~ Αρχαία Παροιμία
Ο πίθηκος εξακολουθεί να είναι πίθηκος, ακόμα κι αν φοράει χρυσά σύμβολα. - Ἡττῶι ὑπὲρ δικαίου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να υποχωρείς υπέρ του Δικαίου. - Ἰχθὺς ἐκ τῆς κεφαλῆς ὄζειν ἄρχεται. ~ Αρχαία Παροιμία
Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι! - Διαβολὴν μίσει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μισείς την διαβολή. - Σίτον εἰς ἀμίδα μὴ ἐμβάλλειν. ~ Αρχαία Παροιμία
Μην τοποθετείς τον σίτο στο ουροδοχείο (μην δίνεις την γνώση σε ασεβείς ανθρώπους). - Εὔχου δυνατά. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να εύχεσαι τα δυνατά. - Νόσος φιλίας ἡ κολακεία. ~ Αρχαία Παροιμία
Η κολακεία είναι νόσος της φιλίας. - Πέρας ἐπιτέλει μὴ ἀποδειλιῶν. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να περατώνεις τα πράγματα χωρίς να δειλιάζεις. - Τῶι βίωι μάχου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Στον βίο σου να μάχεσαι. - Ἡδονῆς κρατεῖν. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να συγκρατείσαι απέναντι στην ηδονή. - Ἕπου Θεῶι. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Ακολούθα τον Θεό. - Ἑστίαν τίμα. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να τιμάς την Εστία. - Τὸν οἰόμενον νοῦν ἔχειν ὁ νουθετέων ματαιοπονεῖ. ~ Δημόκριτος
Ο αποπειρώμενος να νουθετήσει τον φανταζόμενον ότι έχει νούν ματαιοπονεί. - Χαλεπὰ τὰ καλά. ~ Αρχαία Παροιμία
Τα καλά είναι δύσκολα. - Εὐγένειαν ἄσκει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να ασκείς την ευγένεια. - Ἔμπροσθεν κρημνός, ὄπισθεν λύκοι. ~ Αρχαία Παροιμία
Μπρος γκρεμός και πίσω λύκοι (μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα). - Κακίαν μίσει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μισείς την κακία. - Ἀτυχοῦντι συνάχθου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να συμπάσχεις με αυτόν που ατύχησε. - Καιρὸς ψυχὴ πράγματος. ~ Αρχαία Παροιμία
Ο καιρός είναι η ψυχή κάθε πράγματος! - Ἐπὶ λεπτοῦ μίτου τὸ ζῇν ἤρτηται. ~ Αρχαία Παροιμία
Η ζωή κρέμεται από μια κλωστή. - Εἰ γὰρ σμικρὸν ἐπὶ σμικρῶι καταθεῖο καὶ θαμὰ τοῦτο ἔρδοις, μέγα γένοιτο. ~ Ησίοδος
Αν καταθέτεις μικρά - μικρά ποσά και το κάνεις αυτό συχνά, θα γίνει κάτι μεγάλο! - Πόλλ' οἶδ' ἀλώπηξ, ἀλλ' ἐχῖνος ἓν μέγα. ~ Αρχαία Παροιμία
Πολλά ξέρει η αλεπού, αλλά ο σκαντζόχοιρος ένα και μεγάλο. - Ἅπας μοι Πύργος Ἑλλήνων, Πατρίς. ~ Ηρακλῆς
Κάθε περιφρουρούμενη κατοίκησις Ελλήνων είναι Πατρίδα μου! - Μηδενὶ συμφορὰν ὀνειδίσηις∙ κοινὴ γὰρ ἡ τύχη καὶ τὸ μέλλον ἀόρατον. ~ Ισοκράτης
Μην εμπαίζεις κανέναν για την συμφορά που τον βρήκε, διότι η τύχη είναι κοινή και το μέλλον αόρατο. - Πολλοί τοι ναρθηκοφόροι, παῦροι δὲ Βάκχοι. ~ Αρχαία Παροιμία
Πολλοί βεβαίως είναι οι ναρθηκοφόροι, αλλά λίγοι οι Βάκχοι! - Πράττε ἀμετανοήτως. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να πράττεις χωρίς να μετανοείς. - Χρησμοὺς θαύμαζε. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να θαυμάζεις τους χρησμούς. - Χρὴ εὖ μάλα πολλῶν ἵστορας φιλοσόφους ἄνδρας εἶναι. ~ Ηράκλειτος
Πρέπει οι φιλόσοφοι να είναι καλοί γνώστες πολλών πραγμάτων! - Πᾶς πονηρὸς δι' ἄγνοιαν τῶν ὡς ἀληθῶς ἀγαθῶν ταύτην νοσεῖ τὴν νόσον καὶ ἄκων ἐστὶ τοιοῦτος. ~ Πρόκλος
Κάθε πονηρός από άγνοια των αληθινών αγαθών νοσεί αυτή την νόσο και χωρίς την θέλησή του είναι τέτοιος. - Μακάριος ὁ διὰ τῶν Μυστηρίων διελθών, οὗτος γιγνώσκει τὴν ἀρχὴν καὶ τὸν σκοπόν τῆς ζωῆς. ~ Πίνδαρος
Μακάριος αυτός που μυήθηκε στα Μυστήρια, διότι αυτός γνωρίζει την αρχή και τον σκοπό της ζωής! - Γῆρας προσδέχου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να αποδέχεσαι το γήρας. - Ἄρρητα μὴ λέγε. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Τα άρρητα να μην τα λές. - Βίᾳ μηδὲν πράττειν. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μην πράττεις τίποτα με την βία. - Μὴ λόγους ἀντ' ἀλφίτων. ~ Αρχαία Παροιμία
Μην απαντάς με λόγια όταν σου πετούν αλεύρι! - Ἑαυτὸν οὐ τρέφων, κύνας τρέφεις. ~ Αρχαία Παροιμία
Αν δεν τρέφεις τον Εαυτό σου (την ψυχή σου), είναι σαν να τρέφεις σκυλιά! - Σπάρταν ἔλαχες, ταύταν κόσμα. ~ Αρχαία Παροιμία
Η Σπάρτη σου έλαχε, αυτήν να κοσμείς! - Λίθοις τὸν Ἥλιον βάλλει. ~ Αρχαία Παροιμία
Πετροβολάει τον Ήλιο (ματαιοπονεί και ταυτόχρονα ασεβεί)! - Ἄλλοι κάμον, ἄλλοι δ' ὤναντο. ~ Αρχαία Παροιμία
Άλλοι κοπίασαν κι άλλοι ωφελήθηκαν. - Ὕβριν χρὴ σβεννύναι μᾶλλον ἢ πυρκαϊήν. ~ Ηράκλειτος
Την έπαρση πρέπει να φροντίζει κανείς να σβήνει, περισσότερο κι από μια πυρκαγιά! - Μὴ τιμωμένης ἀρετῆς, ἡ κακία παρρησιάζεται. ~ Αρχαία Παροιμία
Όταν δεν τιμάται η Αρετή, η Κακία αποκτάει παρρησία. - Ἀετὸς μυίας οὐ θηρεύει. ~ Αρχαία Παροιμία
Ο αετός δεν κυνηγάει μύγες! - Φρόνησιν ἄσκει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να ασκείς την φρόνηση. - Στέργε μὲν τὰ παρόντα, ζήτει δὲ τὰ βελτίω. ~ Ισοκράτης
Να αποδέχεσαι τα παρόντα, αλλά και να επιζητάς τα καλύτερα. - Σὺν Ἀθηνᾷ καὶ χεῖρας κίνει. ~ Αρχαία Παροιμία
Μαζί με την επίκληση της Αθηνάς, κούνα και τα χέρια σου (δραστηριοποιήσου ~ κάνε ό,τι περνά από το χέρι σου). - Πλούτει δικαίως. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να πλουτίζεις με δίκαιο τρόπο. - Πᾶν γὰρ ἑρπετὸν πληγῆι νέμεται. ~ Ηράκλειτος.
Κάθε ζώο που έρπει στη γη, με πλήγματα εξουσιάζεται! - Ἐδιζησάμην ἐμεωυτόν. ~ Ηράκλειτος
Αναζήτησα τον εαυτό μου! - Ἐὰν μὴ ἔλπηται, ἀνέλπιστον οὐκ ἐξευρήσει, ἀνεξερεύνητον ἐὸν καὶ ἄπορον. ~ Ηράκλειτος
Αν δεν ελπίζεις, δε θα βρείς το ανέλπιστο, εφόσον αυτό θα παραμείνει ανεξερεύνητο και απροσπέλαστο! - Εὐσέβειαν φυλάσσειν. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να διαφυλάσσεις την ευσέβεια. - Γλῶσσα βλάσφημος διανοίας κακῆς ἔλεγχος. ~ Αρχαία Παροιμία
Η βλάσφημη γλώσσα αποδεικνύει την κακή διάνοια. - Ἀκούσας νόει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Εννόησε αφού ακούσεις πρώτα. - Ἀδικεῖ τοὺς ἀγαθοὺς ὁ φειδόμενος τῶν κακῶν. ~ Αρχαία Παροιμία
Αδικεί τους αγαθούς αυτός που λυπάται τους κακούς! - Ὠὸν τίλλεις. ~ Αρχαία Παροιμία
Αυγό μαδάς (ματαιοπονείς ~ πιάσ’ το αυγό και κούρεφ’το)! - Ἐχθρῶν ἄδωρα δῶρα, καί οὐκ ὀνήσιμα. ~ Αρχαία Παροιμία
Τα δώρα των εχθρών είναι άδωρα και καθόλου ωφέλιμα. - Ἄκαιρος εὔνοια οὐδὲν ἔχθρας διαφέρει. ~ Αρχαία Παροιμία
Η άκαιρη εύνοια δεν διαφέρει από την έχθρα. - Ἀλλὰ τῶν μὲν θείων τὰ πολλὰ ἀπιστίῃ διαφυγγάνει μὴ γιγνώσκεσθαι. ~ Ηράκλειτος
Τα πιο πολλά από τα θεϊκά πράγματα από απιστία μάς διαφεύγουν και (γι'αυτό) αδυνατούμε να τα γνωρίσουμε! - Σεαυτὸν αἰδοῦ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να έχεις αυτοσεβασμό. - Ὑφορῶ μηδένα. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μην υποβλέπεις κανέναν. - Δωριστὶ ζῆν κατὰ τὰ πάτρια. ~ Πλάτων
Να ζείτε με δωρικό τρόπο κατά τα πάτρια! - Μελέτα τὸ πᾶν. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μελετάς τα πάντα. - Ἢ λέγε τι σιγῆς κρεῖττον ἢ σιγὴν ἔχε. ~ Πυθαγόρας
Ή λέγε κάτι καλύτερο από την σιγή ή, αλλιώς, σώπαινε! - Εὐπροσήγορος γίνου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Γίνε ευπροσήγορος. - Φιλίαν ἀγάπα. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να αγαπάς την φιλία. - Ἐχθροὺς ἀμύνου. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να αμύνεσαι απέναντι στους εχθρούς. - Γονεῖς αἰδοῦ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να φροντίζεις τους γονείς σου. - Μηδὲν ἄγαν. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Τίποτα υπερβολικό. - Πᾶς ἄνθρωπος τοσοῦτον ἄξιος, ὅσον ἄξια γιγνώσκει ἢ φρονεῖ. ~ Πυθαγόρας
Κάθε άνθρωπος είναι τόσο άξιος όσο άξια πράγματα γνωρίζει ή εμφορείται από αυτά. - Μέτρον ἄριστον. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Το μέτρο είναι άριστο. - Φίλοις βοήθει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να βοηθάς τους φίλους. - Ἅλας ἄγων καθεύδεις. ~ Αρχαία Παροιμία
Αλάτι κουβαλάς και κοιμάσαι. - Λέγε εἰδώς. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να λες πράγματα που γνωρίζεις. - Δικαίως κτῶ. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να αποκτάς με δίκαιο τρόπο. - Ψέγε μηδένα. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να μην ψέγεις κανέναν. - Ἄφθονοι Μουσῶν θύραι. ~ Αρχαία Παροιμία
Από τις θύρες των Μουσών δεν εισέρχεται ο Φθόνος. - Ἁμαρτάνων μετανόει. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Όταν σφάλλεις, να μετανοείς. - Τελεύτα ἄλυπος. ~ Δελφικόν Παράγγελμα
Να τελειώνεις την ζωή σου χωρίς λύπη.
Ο ΑΜΜΩΝΙΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ: ΛΕΞΙΚΟΝ ΟΜΟΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΛΕΞΕΩΝ - ΑΜΜΩΝΙΟΣ
ΣΕΙΡΑ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΣ» (ΑΡ. 8)
Ο Γραμματικός και Λεξικογράφος Αμμώνιος έζησε, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τον 1ο μ.χ. αιώνα στην Αλεξάνδρεια, τον τόπο συγκεντρώσεως όλων των Ελλήνων σοφών εκείνη την ιστορική περίοδο. Το όνομα Αμμώνιος έφεραν πολλά πρόσωπα της αρχαιότητος, ιδίως κατά την ελληνιστική περίοδο, και σημαίνει τον ανήκοντα εις τον Άμμωνα Δία αλλά και γενικότερα τον προερχόμενο από την περιοχή της Αμμωνίας, όπως ονομαζόταν στην αρχαιότητα ολόκληρη η βόρειος Αφρική (Λιβύη): " Άμμων, όνομα θεού Ελληνικού", σημειώνεται στο Λεξικόν Σούδα, και ο Στέφανος Βυζάντιος στα " Εθνικά", μας πληροφορεί σχετικά ότι "Αμμωνία, η μεσόγειος Λιβύη. και αυτή δε πάσα η Λιβύη ούτως εκαλείτο από Άμμωνος. ο οικήτωρ Αμμώνιος".
Τα μόνα σωζόμενα έργα του Αμμωνίου, απ΄ όσα τουλάχιστον γνωρίζουμε μέχρι στιγμής, είναι το Περί Ομοίων και Διαφόρων Λέξεων και το Περί Ακυρολογίας. Πρόκειται για έργα με κοινή θεματολογία: την γνώση των λεπτών εννοιών της Ελληνικής Γλώσσας και την ορθή - έγκυρη χρήση των λέξεών της. Τα πρωτότυπα έργα πρέπει να καταλάμβαναν πολύ μεγαλύτερη έκτασι και ό,τι έχουμε σήμερα στα χέρια μας είναι οι σωζόμενες επιτομές. Το όλο έργο του Αμμωνίου σώζεται σε διάφορους χειρόγραφους κώδικες που περιλαμβάνουν αποσπασματικά τα ανωτέρω συγγράμματα και φυλάσσονται σε Βιβλιοθήκες της Ευρώπης. Η πρώτη έντυπη έκδοσις έγινε στην Βενετία το 1497 από τον Άλδο Μανούτιο, με τον γενικό τίτλο: Dictionario Graeco. Ακολούθησε η έκδοσι του Λουδοβίκου Κάσπαρ Βάλκεναιρ το 1739 στο Βατικανό, με τον τίτλο: Ammonius, De adfinitum vocabularum differentia. Με τον τίτλο πλέον αυτόν επανεκδόθηκε το 1787 στην Ερλάγκη και το 1822 στην Λειψία.
Η παρούσα έκδοσις είναι η πρώτη που γίνεται στην Ελλάδα, με εξαρχής στοιχειοθεσία, λεξικογραφική σελιδοποίησι, εισαγωγή, πλήρη κατάλογο των αρχαίων συγγραφέων και των αναφερόμενων έργων τους, και αναλυτικό ευρετήριο όλων των λημμάτων του έργου.
Τα έργα παρουσιάζονται σε μορφή Λεξικού με συγκριτική παράθεσι λέξεων που ομοιάζουν μεταξύ τους η σχετίζονται με το ίδιο θέμα, που φαίνονται να είναι συνώνυμες, αλλά έχουν διαφορετική σημασία, παραδείγματος χάριν:
- άντρον και σπήλαιον διαφέρει. άντρον μεν το αυτοφυές κοίλωμα, σπήλαιον δε το χειροποίητον.
- άντρον και σπήλαιον διαφέρει. άντρον είναι το φυσικώς δημιουργημένο κοίλωμα γης, ενώ σπήλαιον είναι αυτό που έχει διαμορφωθεί (από τον άνθρωπο).
- άγειν και φέρειν διαφέρει. άγεται μεν γαρ τα έμψυχα· φέρεται δε τα άψυχα.
- άγειν και φέρειν διαφέρει. διότι άγονται μεν τα έμψυχα, φέρονται δε τα άψυχα. (πρβλ. και την σημερινή έκφρασι: άγεται και φέρεται, δηλαδή, δεν έχει κανέναν έλεγχο στη ζωή του).
- αδεής και αδαής διαφέρει. δια μεν γαρ του «ε» ο άφοβος, δια δε του «α» ο αμαθής.
- αδεής και αδαής διαφέρει. αδεής, με ε, είναι ο άφοβος (α στερ. και δέος), ενώ αδαής, με α, είναι ο αμαθής (α στερ. και δάω -γνωρίζω, διδάσκω).
- δόξα και κλέος διαφέρει. δόξα μεν εστίν ο παρά των πολλών έπαινος, κλέος δε ο παρά των σπουδαίων.
- δόξα και κλέος διαφέρει. δόξα είναι ο έπαινος από τους πολλούς, ενώ κλέος ο έπαινος από τους σπουδαίους.
Μιας και της αυτής λέξεως, που η σημασία της διαφοροποιείται ανάλογα με τον τονισμό της, παραδείγματος χάριν:
- αγροίκος και άγροικος διαφέρει. προπερισπωμένως μεν ο εν αργώ κατοικών, προπαροξυτόνως δε ο σκαιός τους τρόπους.
- αγροίκος και άγροικος διαφέρει. η πρώτη λέξη τονίζεται στην παραλήγουσα (περισπάται) και σημαίνει αυτόν που κατοικεί στους αγρούς, ενώ η δεύτερη τονίζεται στην προπαραλήγουσα (οξύνεται) και σημαίνει αυτόν που είναι βίαιος και απότομος στους τρόπους του.
- αμυγδαλή και αμυγδάλη διαφέρουσιν. αμυγδαλή μεν γαρ περισπωμένως το δένδρον δηλοί· αμυγδάλη δε παροξυτόνως τον καρπόν.
- αμυγδαλή και αμυγδάλη διαφέρουν. διότι όταν τονίζεται στην λήγουσα, περισπάται και δηλώνει το δένδρο· ενώ όταν τονίζεται στην παραλήγουσα, οξύνεται και δηλώνει τον καρπό.
- ασφόδελος και ασφοδελός διαφέρει. προπαροξυτόνως μεν γαρ το φυτόν· οξυτόνως δ΄ ο τόπος.
- ασφόδελος και ασφοδελός διαφέρει. διότι, όταν τονίζεται στην προπαραλήγουσα σημαίνει το φυτό, ενώ όταν τονίζεται στην λήγουσα σημαίνει τον τόπο (όπου φύεται το φυτό αυτό).
Μιας και της αυτής λέξεως που η σημασία της διαφοροποιειται ανάλογα με το πνεύμα τους, παραδείγματος χάριν:
- άρα και άρα διαφέρει. ο μεν γαρ κατά περισπασμόν λεγόμενος σύνδεσμος απορηματικός εστίν, ότε απορούντες λέγομεν· "άρα τέλος έξει το πράγμα;" ο δε κατά συστολήν συλλογιστικός· "ει ημέρα εστί, φως εστίν· αλλά μην ημέρα εστίν. φως άρα εστίν".
- άρα και άρα διαφέρει. διότι ο μεν πρώτος σύνδεσμος που περισπάται, είναι απορηματικός, όπως όταν απορώντας λέμε· "άρα θα έχει τέλος το πράγμα;" ενώ ο δεύτερος σύνδεσμος που οξύνεται (και η προφορά του είναι συσταλτική), είναι συλλογιστικός· "εάν είναι ημέρα, υπάρχει φως· αλλά βεβαίως είναι ημέρα. άρα υπάρχει φως".
Μιας και της αυτής λέξεως που η σημασία της διαφοροποιείται ανάλογα με την ορθογραφία της, παραδείγματος χάριν:
- λήμα και λήμμα διαφέρει. λήμα μεν γάρ εστί δι΄ ενός «μ» το παράστημα της ψυχής, λήμμα δε δια δύο «μμ» το λαμβανόμενον.
- λήμα και λήμμα διαφέρει. διότι λήμα με ένα «μ» είναι το παράστημα της ψυχής, ενώ λήμμα με δύο «μμ» είναι αυτό που λαμβάνουμε.
- πείρα και πήρα διαφέρει. πείρα μεν γαρ εστίν η επιστήμη τε και εμπειρία. πήρα δε το ιατρικόν εγχειρίδιον, και δέρμα τι αρτοφόρον ο επί των ωμών φέρουσιν οι ποιμένες.
- πείρα και πήρα διαφέρει. διότι πείρα με «ει» είναι η επιστήμη και η εμπειρία· ενώ πήρα με «η» είναι το ιατρικό εγχειρίδιο, αλλά και το δερμάτινο αρτοφόρο σακκίδιο το οποίο φέρουν οι βοσκοί στους ώμους τους.
Μιας και της αυτής λέξεως που η σημασία της διαφοροποιείται ανάλογα με το γένος της, παραδείγματος χάριν:
- στύραξ και στύραξ διαφέρει. στύραξ θηλυκώς μεν θυμίαμα, αρσενικώς δε το ξύλον του ακοντίου.
- στύραξ και στύραξ διαφέρει. η στύραξ (θηλυκό) σημαίνει το θυμίαμα, ενώ ο στύραξ (αρσενικό) σημαίνει το ξύλο του ακοντίου.
- χάραξ και χάραξ διαφέρει. χάραξ θηλυκώς μεν επί των τη αμπέλω παραδεσμουμένων· αρσενικώς δε επί των εν τοις πολέμοις περιπηγνυμένων, αφ΄ ων λέγουσι "χαρακώσαντες" αντί του περιφράξαντες και "χαρακώματα" τα περιφράγματα.
- χάραξ και χάραξ διαφέρει. η χάραξ (θηλυκό) σημαίνει το ξύλο που μπήγεται στους αμπελώνες και δένουν πάνω σε αυτό τα κλήματα· ενώ ο χάραξ (αρσενικό) τα ξύλα που μπήγονται κατά τους πολέμους γύρω από το στρατόπεδο προς οχύρωσι, γι΄ αυτό και λένε "χαρακώσαντες" αντί του περιφράξαντες και "χαρακώματα" ονομάζουν τα περιφράγματα.
Καθώς και μιας και της αυτής λέξεως, που χωρίς καμμία εξωτερική διαφοροποίησι έχει δύο ή περισσότερες σημασίες, παραδείγματος χάριν:
- μάγος και μάγος διαφέρει. μάγον τόν τε φαρμακόν, ως Αισχίνης εν τω κατά Κτησιφώντος, και τον περί τους θεούς ιερουργόν, ως Ηρόδοτος.
- μάγος και μάγος διαφέρει. μάγος λέγεται ο φαρμακός, όπως χρησιμοποιεί την λέξι ο Αισχίνης στον λόγο του κατά Κτησιφώντος, αλλά και ο ιερουργός των θεών, όπως χρησιμοποιει την λέξι ο Ηρόδοτος.
- ξενίζειν και ξενίζειν διαφέρει. ξενίζειν μεν ου μόνον το καταδέχεσθαι ξένον, αλλά και το ξένως διαλέγεσθαι.
- ξενίζειν και ξενίζειν διαφέρει. το ρήμα ξενίζω δεν σημαίνει μόνο το υποδέχομαι κάποιον ξένο (φιλοξενώ), αλλά και το ομιλώ παράξενα, ασυνήθιστα.
Επιστροφή: Άρθρα Αποσπάσματων Βιβλίων
Επιστροφή: ΛΕΞΙΚΟΝ ΟΜΟΙΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Δείτε Επίσης: Εκδόσεις - Σειρά «Ελληνική Παράδοσις»
Δείτε Επίσης: Άρθρα - Γενική Θεματολογία
Δείτε Επίσης: Άρθρα Περιοδικού «ΡΟΜΦΑΙΑ»
ΕΠΙ-ΣΚΕΨΕΙΣ
ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ - ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 183, ΑΘΗΝΑ, Τ.Κ. 11251, ΕΛΛΑΣ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ & ΦΑΞ: 210–8848066 ~ E-MAIL: info@heliodromion.gr
© Copyright of ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΟΝ A.M.K.E. 2024
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ: Ελευθερία Τάνια Κώτσου